Angst

Alles went, zo ook het wonen in een stad als Johannesburg. Dat besefte ik me pas toen deze week een paar keer mijn ‘voorzorgsmaatregelen’ ter sprake kwamen in gesprekken met nog nieuwere Johannesburgers. Die voorzorgsmaatregelen zijn al goed ingeburgerd, ik denk er al nauwelijks meer bij na. Maar toen ik ze mezelf achter elkaar hoorde opnoemen was ik wel weer even onder de indruk.

Regel 1: Gij zult niet meenemen wat niet gejat mag worden. Hoewel ik wel weer gewoon een handtas meeneem in plaats van een plastic zakje – je wilt toch een beetje fatsoenlijk voor de dag komen – bewaar ik waardevolle spullen het liefst zoveel mogelijk elders. Veel geld en pasjes bewaar ik meestal – do as the locals do – in mijn bh. Daarbij is wel belangrijk dat je anticipeert op het moment van betaling: Het is heel (!) gênant als je voor de kassa het briefgeld uit je decolleté moet vissen. Ook moet je het geld goed verdelen anders zorgt het voor een heel (!) raar silhouet.
Wandelen doe ik op de stoep en tegen het verkeer in om eventuele berovingen vanuit passerende auto’s te vermijden. (Schijnt zelfs in mijn fijne suburb zo af en toe voor te komen)

Mijn auto zorgt ervoor dat ik ’s avonds de deur uit kan (jeeeee) en heeft weer nieuwe interessante gedragswijzigingen meegenomen. Bij het in- en uitrijden van de garage: goed opletten of niemand je is gevolgd en stiekem mee naar binnen glipt. Deuren gaan op slot. Handtas gaat in de kofferbak. Telefoon mag mee voorin maar dan wel goed verstopt uit het zicht ter voorkoming van ‘Smash & Grabs’. Smash & grabs zijn vaak goed georganiseerd; persoon bij stoplicht één loert naar binnen om te kijken of er iets van waarde ligt en of de bestuurder oplet wat er om zich heen gebeurt. Valt er iets te halen, dan wordt persoon bij stoplicht twee getipt welke auto hij (of zij) kan induiken. Overigens schijnt dat loeren niet altijd even subtiel te gebeuren, mensen praten graag over hun ervaringen met misdaad en ik heb al verscheidene mensen horen vertellen hoe ze probeerden voor- en achteruit te rijden bij het stoplicht terwijl deze ‘loerder’ ze bleef volgen. In de aflevering van Adriaan van Dis over Johannesburg is een voorbeeld van zo’n S&G te zien voor de liefhebbers.

Overigens hoef je voor een rood licht niet altijd te stoppen; als je ’s avonds een onplezierige situatie bij een naderend stoplicht vermoedt mag je voorzichtig doorrijden. Ik heb daar nog geen gebruik van gemaakt; Johannesburgers rijden niet al te voorzichtig dus ik rij liever gewoon heel langzaam op een rood stoplicht af tot het op groen springt. Hoef je ook niet te stoppen.

Stilstaand is je auto redelijk veilig. De meeste parkeerplaatsen hebben een bewaker; vaak zelfbenoemde parkeerwachten die je helpen een plekje vinden, aanwijzingen geven bij het wegrijden en voor een kleine fooi op je auto passen. Sommige winkelcentra hebben een extra parkeerwacht die gluurt of je wel een sleutel in het contact hebt als je wegrijdt. Voor het kantoor van MMP heb ik een eigen bewaker: De straatverkoper bij ons stoplicht houdt een oogje in het zeil. Als ik om de hoek parkeer krijg ik op mijn kop omdat hij dan niet op mijn auto kan letten en als ik naar huis ga geven we elkaar een secret-elbowshake – zijn handen zijn altijd vol. Extra pluspunt is dat hij grote zakken met mango’s, pruimen of avocado’s verkoopt.

En dan thuis… ondanks alle hoge hekken in de stad getuigen de vele enge verhalen in de krant dat je daar ook niet helemaal veilig bent. Op zich is mijn wijk vrij veilig en bovendien is ons hek hoog én voorzien van elektrische bedrading. Ik ga er voor mijn gemoedsrust maar vanuit dat een inbreker daarom liever een ander huis uitkiest. Maar voor de zekerheid hou ik spullen als laptop, telefoon, portemonnee uit zicht en de ramen lekker potdicht. M’n telefoon slaapt op de andere helft van mijn tweepersoonsbed in het geval ik iets engs hoor.
De meeste enge dingen die ik hoor zijn echter gewoon de Hadida vogels die op mijn dak zijn komen wonen of buurman Dan die blijkbaar graag meubels verschuift als hij de kroeg in is geweest. Ik heb daarvoor gelukkig nog geen buren wakker gebeld.

Als ik er over nadenk vind ik het nog steeds niet echt gewoon. Toch wordt het dat wel; de meeste bovenstaande handelingen gebeuren al bijna automatisch. Gelukkig maar, want er gebeuren te veel leuke dingen in de stad om je te laten verlammen door alle griezelverhalen.