Angst 2

Voor mijn werk bij MMP lees ik het dagblad Beeld. Een Afrikaanstalige krant, die nogal gefascineerd is door misdaad. Ik ben nu bezig met een artikel over hun berichtgeving over criminaliteit en heb al gemerkt dat zes criminele artikelen per dag geen uitzondering is. Natuurlijk kun je zeggen dat er in Johannesburg nu eenmaal veel gebeurt en dat het daarom logisch is dat het nieuws veel misdaad bevat. De toon van de berichten is echter op zijn zachtst gezegd opvallend.
Zo’n drie keer per week staat er een grote foto van een huilende vrouw, een jong kind, of een gezin op de voorpagina. Meestal is er met in ieder geval één van de gezinsleden iets dramatisch gebeurd. Wat in het artikel tot in detail uit de doeken wordt gedaan. Vaak merkt het gezin in het artikel (of in de headline) op dat de maat vol is en dat ze onmiddellijk emigreren naar Australië of Groot-Brittannië.

Is Beeld bezig met een campagne om zoveel mogelijk Afrikaners uit het land te jagen?

Vermoedelijk bevestigt het in ieder geval het beeld dat veel Afrikaners hebben dat het steeds slechter gaat met het land. Sommigen zullen zelfs heimelijk zeggen dat het vroeger veel beter was (“For which they should be smacked in the head” voegt collega daar aan toe).

Wat zeker is, is dat ik iedere blanke Zuid-Afrikaan die ik tot nu toe over dit onderwerp heb gesproken heb horen zeggen dat hij of zij heeft overwogen om het land te verlaten. Vanwege financiële belemmeringen of carriere perspectieven nemen velen de stap niet. Maar mijn huisbaas heeft al twee zoons in Engeland zitten, vriend-van-collega vertrekt liefst morgen nog met zijn gezin naar Amerika en langs de weg hangen affiches van emigratiebureaus in Australië en Nieuw-Zeeland.

Hoewel ik met mijn collega’s regelmatig grapjes maak over deze neiging tot massa-emigratie is het natuurlijk eigenlijk helemaal niet ‘voor te lachen’.

Een paar dagen geleden in een café ontmoette ik een aardig dronken Afrikaan wiens verhaal mij de grootte van die emigratiewens deed beseffen. Na een uiteenzetting over hoe belachelijk het was dat ze in Zeeuws-Vlaanderse supermarkten geen creditcards accepteren vroeg hij of ik kon begrijpen dat mensen met kinderen weg wilden uit Johannesburg. Op zich kon ik me daar best iets bij voorstellen, zei ik. Zelfs heb ik erg genoten van fietsen, van knikkeren en van voetballen op straat. Het idiote verkeer in de stad maakt dat erg lastig. En dan laten we de jaarcijfers van meer dan 1000 vermoorde kinderen nog achterwegen.
Net iets minder dan twee maanden geleden kwamen hij en zijn vrouw erachter dat ze zwanger was. Dit najaar vertrekken zij definitief naar Londen. Ze willen dat het kind in Zuid-Afrika geboren wordt. Maar ze willen niet dat het in dit Zuid-Afrika groot wordt. Ook zijn ouders emigreren mee; ze hebben hun huis met uitzicht op zee in Kwazulu Natal verkocht en verruild voor een flatje in London. De moord op een van zijn schoonouders vond hij genoeg, hij wil ze hier niet achterlaten. Hij is op slag niet dronken meer, maar een bloedserieuze aanstaande vader.
Op de vraag wat voor werk hij daar gaat doen, antwoordt hij “Ach, I have a very colonial way of thinking… alles wat een Brit kan, kan ik beter. Als ik maar geld verdien. Het gaat mij erom dat mijn gezin daar veilig is. Niet of ik mijn werk er nou zo leuk vind.” “Ik zie er enorm tegenop om naar Londen te gaan. Opgesloten tussen al die mensen. Mijn meest gelukkige momenten heb ik beleefd in grote natuurparken, terwijl ik helemaal alleen was, met om mij heen niets anders dan de natuur. Ik hou van dit land. Als mijn kind hier later op vakantie komt gaat het zich afvragen waarom we hier in godsnaam zijn weggegaan. Maar ik wil mijzelf en de veiligheid van mijn familie niet langer opofferen voor dit land.” Hij is verbaasd over al dat begrip, vind ik dan niet dat hij moet blijven en zijn land moet redden, ook al is dat niet in zijn eigen belang? Ik ben er stil van… en besluit dat ik niet kan oordelen. Wie ben ik om zijn eerste kind een veilige speelplek en een gezonde opa en oma te misgunnen?