Zimbabwe Art Event & Een museum in een no-go area

Een dagje kunst: Zimbabwe demonstratie art event en een museum in een no-go area

“Apparently the police called and told him the demonstration is illegal. So we might get arrested. Should be fun”. Het is 10 uur op zaterdagochtend en ik zit in de Toyota van mede freelance kunst recensent Anthea. Mijn voeten op een berg kranten, expositie uitnodigingen en lege koekjesdozen. (Ik ben blij dat ik niet de enige ben die zo met zijn auto omspringt.) Ik was nog niet helemaal wakker, dankzij lange discussies met de Bijbelgroep van collega George was het vrijdagavond na kinderbedtijd, maar deze opmerking brengt daar verandering in. Hmm.. als ik bij MMP iets geleerd heb over de Zuid-Afrikaanse politie is dat ze het niet zo nauw nemen met rechten van gevangenen en dat marteling van gevangenen niet zeldzaam is. Ik verheug me er niet op om dat uit te proberen.

Als we op de locatie van de demonstratie aankomen – een gezellige straathoek onder een viaduct in Newtown – blijkt gelukkig dat de kunstenaar die de demonstratie organiseert die mening deelt. In plaats van het ter plaatse grafitti-en van posters met een Mugabe sjabloon deelt hij nu de posters uit zodat iedereen deze in zijn eigen wijk kan verspreiden. Een van het handjevol demonstranten blijkt buurman Dan, dus dat betekent dat suburb Parkhurst al voorzien wordt van posters. We hullen ons in een door de kunstenaar ontworpen anti-Mugabe t-shirt en besluiten de stapel posters die we in onze handen krijgen gedrukt mee te nemen op ons verdere galerie rondje. Misschien wil een van hen de posters ophangen, het is tenslotte kunst?

Terug bij de auto blijkt het raam van de Toyota open te staan. En bij nader inzien was ook de deur niet op slot. Maar gelukkig staat ie er nog. Wie zei er ook alweer dat Johannesburg zo onveilig was?

Dat blijkt later als we door Joubert Park rijden, op weg naar de Johannesburg Art Gallery. Deze galerie werd mij tijdens mijn eerdere galerierondjes geadviseerd over te slaan vanwege de reputatie van de wijk waarin hij gevestigd is. Vanuit de auto is het een fascinerende buurt. Vijf rijen dik duwen taxibusjes zich door een tweebaansstraat. En op de stoep staat een groep van zo’n honderd mensen te luisteren naar een vrouw die haar plaats achter de “open mic” heeft ingenomen. Het park (waar de wijk uiteraard naar genoemd is) waar de galerie midden in ligt is druk. Denk Vondelpark. Ik vraag me hardop af of je te midden van al die mensen nu echt wel zo onveilig bent. En wordt hartelijk uitgelachen. “If we would walk through there now, we would be lucky if we just had our bags stolen from us”. Als ik een paar dagen later de statistieken van deze wijk check in het politierapport van vorig jaar geloof ik dat meteen.

De ingang van de galerie is gezellig. Een metaaldetector, een bordje waarop staat dat wapens niet mee naar binnen mogen en de mededeling dat criminele activiteiten zullen worden bestraft. Maar drie stappen na deze entree ben ik totaal vergeten wat er zich buiten afspeelt. Om de hoek van de boekwinkel bij de ingang (waar we een aantal posters mogen achterlaten, vive la revolution) hangen grote videoschermen met een serie zwaar avant-gardistische performance registraties. (Denk man die in een tuigje met een tandenborstel een plein in Berlijn schoonmaakt. Introductie van Anthea: “This is Sasha Cohen. He is a very famous performance artist. He made a career out of strapping things to his penis”) Een aantal van de performances waren erg de moeite waard, alsook een aantal andere werken in de expositie. Voor de liefhebbers: googel Julian Thomson, Anthea Moys, Justin Fiske, Nina Barnet&Robbin Nesbitt. Maar het was niet alleen de kunst waarover ik mijn ogen uitkeek. De Johannesburg Art Gallery is niet alleen een fantastische galerie, maar ook een soort oase. Midden in misschien wel de grootste achenebbisjbuurt van Johannesburg vind je hier een verzameling mooie auto’s, kunstzinnige deftige dames en nauwkeurig gestylede kunstacademiestudenten.

Dit contrast voegt wel iets toe aan de ervaring van de galerie en de laatste stop op ons rijtje valt er dan ook een beetje bij in het niet. Terug in de eerste van de suburbs (Om precies te zijn Braamfontein Werf) stoppen we bij het hippe restaurantjes/winkels/galerieën verzamelgebouw Stanley44. Om terecht te komen op de opening van een expositie van een serie schilderijen van stoelen. De kunstenaar heeft een interessant concept, de verf die hij gebruikt en de stoelen die hij schildert grijpen terug naar de koloniale geschiedenis, en de bizarre hoeveelheid stoelen fascineert wel even. We vragen ons wel af of de vele kopers van de schilderijen – er zijn bijna even veel rode stippen als stoelen - ook het papiertje met het concept van de kunstenaar onder ogen hebben gekregen. “O look, what a nice chair. Let’s buy one for in our lounge. It would go so lovely with our real chairs”.

De stoelen blijven precies één wijntje leuk en gaan dan vervelen. Het wordt tijd om ons figuur onvriendelijke Mugabe t-shirt in de kofferbak achter te laten – we zijn nu immers tussen de hippe mensen – en samen met hen een kopje koffie te drinken. (Waarna ik er weer achter kom dat de deur van de auto niet op slot was. Zou het dan toch echt een klein beetje meevallen met die criminaliteit?)

PS Als iemand nog een poster van Mugabe boven zijn bed wil…?